Każdy z nas chciałby pozostać zawsze piękny, młody i … szczupły. Pewnie, że chcemy wyglądać atrakcyjnie, ale czy zdajemy sobie sprawę, że odpowiednia dla nas masa ciała to gwarancja lepszego stanu zdrowia i sampoczucia??
Jak możemy sprawdzić, czy nasza waga odpowiada obiektywnej normie?
BMI- Body Mass Index, to wskaźnik masy ciała. Wartość ta opisuje zawartość tkanki tłuszczowej w naszym organizmie w stosunku do wzrostu. Obliczamy go następującym matematycznym wzorem:
BMI= masa(kg)/wzrost2(m)
Wartości BMI podzielono na cztery przedziały:
mniej niż 18,5 niedowaga
18,5- 24,9 waga prawidłowa
25,0- 29,9 nadwaga
30,0 + otyłość
Jak interpretować wynik?
Jako zwykli obywatele, nie jesteśmy specjalistami w tym temacie. Bardzo często traktujemy ten wynik jako nieomylne źródło obiektywnej informacji o stanie naszego zdrowia. W rzeczywistości jest trochę inaczej. Wskaźnik BMI został stworzony do wstępnej oceny stanu zdrowia pacjenta i stopnia ryzyka zaistnienia takich chorób jak cukrzyca, choroby serca czy nadciśnienie czy zawał. Wskaźnik opracował już w 1832 belgijski statystyk, Adolf Quetelet. W jego zamyśle wartość ta miała opisywać zjawiska w skali całej populacji, bez odniesienia do jednostek. Dziś jest jednak zbyt często traktowany przez odchudzających się i osoby dbające o linię jak nieomylna wyrocznia w kwestii prawidłowej wagi. Niestety, niesłusznie.
Jakie BMI jest prawidłowe dla nas?
Nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi. Wartość BMI może być jedynie jedną ze wskazówek przy zindywidualizowanej ocenie naszego stanu zdrowia. Jednak z pewnością nie może być powodem do siania paniki i wprowadzania drastycznych odchudzających diet czy katowania się ponad siły na siłowni. Wyliczony indywidualnie dla jednostki wskaźnik BMI powinniśmy interpretować bardziej swobodnie. Z tego względu, że nie uwzględnia on różnic w budowie ciała i stylu życia. Przykładowo: muskularny profesjonalny sportowiec może mieć wskaźnik BMI podchodzący pod otyłość, ale przecież jego styl życia i dieta z pewnością nie będą przyczyną wizualnej dużej nadwagi.
Dlaczego tak się dzieje?
W pewnym dużym uproszczeniu możemy powiedzieć, że nasze mięśnie ważą o wiele więcej niż tłuszcz. To dlatego osoby o dużej masie mięśniowej i atletycznej budowie ciała są cięższe. Wskaźnik BMI nie powinien być również bezkrytycznie stosowany w przypadku małych dzieci, kobiet w ciąży i osób starszych. Poza kategoriami na pewno będą też kulturyści i osoby wyczynowo uprawiające sport. Lekarze analizują wskaźnik BMI pod nieco innym kątem. Dla nich stanowi on wstępną informację o stanie zdrowia pacjenta. W skrajnych i ekstremalnych przypadkach BMI pomaga im nawet oszacować szanse przeżycia chorego. Wartości poniżej 20 często związane są z nieprawidłową reakcją organizmu na leczenie i zwiększają ryzyko zgonu. Wartości 10 u dorosłych kobiet i 12 u mężczyzn są granicą nieprzekraczalną pomiędzy życiem a śmiercią. U osób starszych, których wzrost stopniowo maleje, BMI już poniżej 22 może wskazywać na niedożywienie i skrajne wycieńczenie organizmu.
Co lepsze: BMI czy BAI?
Nieustannie prowadzone są badania naukowe i chęć znalezienia odpowiedzi na nurtujące lekarzy pytania. Poszukiwania coraz to nowszych rozwiązań i testów powodują, że jedna nowinka medyczna zaraz zostanie zastąpiona kolejną. Tak stało się również w przypadku wskaźnika BMI.
Naukowcy z New York University School of Medicine oraz Weill Cornell Medical College przeprowadzając badania udowodnili, że błędna interpretacja wskaźnika BMI może prowadzić do poważnych medycznych błędów.
Okazało się bowiem, że prawie 40% osób, których wagę uznano za prawidłową, według wskaźnika BMI, w rzeczywistości cierpiało na otyłość! Jednak najpoważniejsze zanotowane rozbieżności dotyczyły kobiet będących w okresie i po menopauzie. U badanych występowała zwiększona objętość tkanki tłuszczowej okołobrzusznej. Nie jest to zdrowe, pomimo faktu, że całkowita masa ciała ich była w normie. W 2011 roku specjaliści z uniwersytetu w Kalifornii opracowali nowy wskaźnik -BAI (Body Adiposity Index). Ten rodzaj wskaźnika opisuje bardziej dokładny, procentowy udział tkanki tłuszczowej w organizmie. BAI oblicza się na podstawie pomiaru obwodu bioder i wzrostu. Takie badanie można wykonać w specjalistycznym gabinecie dietetycznym za pomocą urządzenia nazywanego analizatorem masy ciała. Jeśli zawartość tłuszczu w organizmie przekracza ponad 25% masy ciała mężczyzny i 30% ciała kobiety, możemy mówić o otyłości. Ważne jest również określenie, w jakich miejscach w ciele umiejscowiona jest tkanka tłuszczowa. Wraz z wiekiem zmienia się jej umiejscowienie w ciele. Udowodnione zostało, że nawet jeśli całościowy poziom tłuszczu jest odpowiedni i wyglądamy szczupło, to często zapasy tłuszczy gromadzą się wokół ważnych narządów wewnętrznych w jamie brzusznej (tzw. tłuszcz wisceralny). Tak otłuszczone narządy zwiększają ryzyko cukrzycy i chorób serca.
Obecnie lekarz uważają, że to właśnie wskaźnik BAI umożliwia im lepszą diagnostykę niż BMI. Ten ostatni nie bierze pod uwagę istotnych różnic między jednostkami i nie odzwierciedla faktycznej „zawartości” tłuszczu w organiźmie.
