Każdy kto planuje się zdrowo odżywiać, wcześniej czy później zada sobie pytanie: co lepsze- słodzik czy cukier? O ile o szkodliwości cukru napisano już niezliczone ilości opasłych tomów, o tyle kwestia zdrowotności słodzików ciągle pozostanie nierozstrzygnięta.
Cukier obwinia się przede wszystkim o powodowanie cukrzycy, powstawanie nowotworów, miażdżycy oraz największej plagi naszych czasów, czyli otyłości. Naukowcy badający wpływ cukru na zdrowie nie mają co do tego żadnych wątpliwości. Jeśli staramy się za wszelką cenę unikać cukru, naszą czujność powinny wzbudzić również produkty zawierające syrop glukozowo- fruktozowy, syrop klonowy i ten z agawy oraz karmel. Niektórzy specjaliści żywienia krytykują również cukier brązowy, który uważany jest czasem za zdrowszą wersję białego.
Oczywiście, nasz organizm w prawidłowym funkcjonowaniu potrzebuje też pewnej ilości cukru. Odpowiednią i naturalną jego dawkę zapewnią nam przede wszystkim owoce, dodawane np. do owsianki czy twarogu na śniadanie. Nawet zwiększona aktywność fizyczna, o ile nie jest bardzo intensywna (np. biegi maratońskie lub triatlon), nie usprawiedliwiają spożywania większej dawki szkodliwych rafinowanych węglowodanów. Jeśli faktycznie jesteśmy skupieni na zdrowym odżywianiu, w naszej diecie nie powinny gościć.
Dlaczego jednoznaczna ocena słodzików jest trudniejsza?
Przede wszystkim dlatego, że te substytuty cukru pojawiły się stosunkowo niedawno. Jest wieć trudno jednoznacznie i ostatecznie przewidzieć, jaki będą miały wpływ na zdrowie po wielu latach stosowania. To, co początkowo zdaje się być nieszkodliwe, często po dłuższym czasie stosowania czy przyjmowania okazuje się toksyczne. Sztandarowym przykładem będzie tutaj sacharyna, która niegdyś była dopuszczona do obrotu. Dziś posądzana jest o działanie rakotwórcze i właśnie jest wycofywana z rynku. Być może podobny los czeka równie popularny, i równie bardzo krytykowany aspartam.
Aspartam należy do grupy sztucznych substancji słodzących. Do niedawna, ich główną zaletą była niskokaloryczność. Jednakże najnowsze badania naukowe podważają tezę o zdrowotnej przydatności tych środków spożywczych, często stosowanych w diecie odchudzającej. Naukowcy pracujący w Instytucie Weizmanna w Izraelu przeprowadzili badania na grupie 400 osób. Udowodnili, że pacjenci używający sztucznych słodzików, w tym aspartamu, znacznie częściej mają nadwagę i cierpią na nietolerancję glukozy, które prowadzą do cukrzycy, niż osoby używające zwykłego cukru spożywczego – sacharozy.
Czy zatem nie ma bezpiecznej alternatywy dla białego cukru i należy zrezygnować z używania wszelkich słodzików?
Obecny stan badań naukowych nie potwierdza jednoznacznie takiej konieczności. Substancje słodzące dzielą się na te syntetyczne, półsyntetyczne i naturalne. To przede wszystkim te sztuczne słodziki budzą tyle kontrowersji. Inaczej ma się jednak sytuacja, jeśli chodzi o słodziki półsyntetyczne i naturalne „słodycze”. Wydawać się może, że to właśnie one są obecnie najlepszymi zamiennikami cukru. Oto trójka najczęściej polecanych, „dobrych” i zdrowych słodzików.
STEWIA
Według specjalistów ta roślina ma same zalety. Jej smak nie odpowiada jednak co poniektórym osobom, gdyż jest specyficzny. Stewia posiada przede wszystkim bardzo niski indeks glikemiczny, więc może być zalecana diabetykom i pacjentom chorym na nadciśnienie. Pomaga w leczeniu zgagi i na problemy z nadwagą. Do słodzenia w domu najlepiej jest kupować już suszone, sproszkowane liście.
KSYLITOL
Ksylitol posiada równie niski indeks glikemiczny co stewia. Ten związek skutecznie hamuje apetyt na słodycze, nadaje się więc bez skutków ubocznych dla cukrzyków i osób walczących z nadwagą. Polecany jest też w diecie chorych na osteoporozę i grzybicę przewodu pokarmowego. Ale uwaga uwaga! Ksylitol Spożywany w bardzo dużych ilościach może powodować efekt przeczyszczający.
ERYTROL
Uważany jest obecnie za absolutny hit wśród zdrowych słodzików. Niektórzy wręcz uważają, że zdetronizował ksylitol, ponieważ nawet spożyty w dużej ilości nie spowoduje biegunki. Erytrol ma prawie zerowy indeks glikemiczny i zawiera zaledwie 0,2 kalorie w 1g. Ten środek może być stosowany przez diabetyków, i tak jak inne słodziki nie powoduje powstawania próchnicy. Nadaje się do słodzenia zarówno zimnych, jak i gorących napojów a także do wypieków, w tym nawet do ciast drożdżowych. W tym przypadku trzeba tylko pamiętać o odpowiednim wydłużeniu czasu rośnięcia ciasta. Erytrol jest ogólnodostępny, kupimy go w sklepie ze zdrową żywnością. Na rynku znajdziemy również gotowe mieszanki erytrolu ze stewią.
A więc cukier czy słodzik?
Oczywiście najlepiej będzie zrezygnować zarówno z białego cukru jak i ze słodzików. Większość z na jednak nie wyobraża sobie życia bez słodkiego smaku. Co zatem mamy zrobić, by nie szkodzić swojemu zdrowiu, jednocześnie nie rezygnując ze słodkich przyjemności? Jak w każdym wypadku, tak i tutaj, zalecany jest przede wszystkim zdrowy umiar. Nie od razu używanie syntetycznych „dosładzaczy” skończy się dla nas przewlekłą cukrzycą czy nowotworem. Czytajmy więc uważnie etykiety na opakowaniach i wybierajmy te produkty, które zawierają bezpieczniejsze i możliwie najbardziej naturalne środki słodzące.
